domingo, 18 de mayo de 2008

¿QUE SABES DA DISLEXIA?

Etimolóxicamente a palabra dislexia quere dicir aproximadamente dificultades de linguaxe. Na acepción actual refírese a problemas de lectura, trastorno na adquisición da lectura.
Unha primeira definición sinxela da dislexia é a que nos di que é o problema para aprender a ler que presentan nenos e nenas cuio coeficiente intelectual é normal e non aparecen outros problemas físicos ou psicolóxicos que poidan explicar as devanditas dificultades.
Segundo algunhas estatísticas a dislexia afecta en maior ou menor grao a un 10% ou un 15% da poboación escolar e adulta. Hai consenso en que entre un 4 e un 5% dos nenos presentan problemas graves de aprendizaxe da lectura, coa consecuente dificultade escritora. Segundo as estatísticas citadas pódese esperar que en cada aula de 25 alumnos haxa polo menos un neno ou unha nena con esta dificultade para a aprendizaxe.
Unha boa definición dáa M.Thomson " é unha grave dificultade coa forma escrita da linguaxe, que é independente de calquera causa intelectual, cultural e emocional. Caracterízase porque as adquisicións do individuo no ámbito da lectura, a escritura e o deletreo, están moi por baixo do nivel esperado en función da súa intelixencia e da súa idade cronolóxica. É un problema de índole cognitivo, que afecta a aquelas habilidades lingüísticas asociadas coa modalidade escrita, particularmente o paso da modalidade escrita, particularmente o paso da codificación visual á verbal, a memoria a curto prazo, a percepción de orde e a secuenciación".
A dislexia vai unida en ocasións a outros problemas de aprendizaxe escolar, tales como a disgrafía (dificultades no trazado correcto das letras, no paralelismo das liñas, no tamaño das letras, na presión da escritura...) e en fases posteriores aparece a disortografía (dificultades para o uso correcto das regras de ortografía, desde as que se chaman de ortografía natural ás de nivel máis complexo.) En ocasións a dislexia vai unida a dificultades de pronunciación, con maior incidencia na dificultade de pronuncia de palabras novas, longas ou que conteñan combinacións de letras do tipo das que lle producen dificultades na lectura.

No aula a dislexia pódese detectar inicialmente polo atraso na aprendizaxe da lecto-escritura, as peculiaridades que se dan cando consegue iniciar a aprendizaxe, a lentitude, a tendencia ao deletreo, a escasa comprensión lectora debida á falta de ritmo , a ausencia de puntuación. A medida que os cursos pasan, os problemas agudízanse, xa que o estudo, e o traballo escolar en xeral baséase nas habilidades que o neno non ten e atrásase progresivamente. Así, a dificultade lectora, a escaseza de comprensión, levan a malos resultados escolares, mal autoconcepto, actitudes de desgana e condutas en ocasións, disruptivas, perturbadoras do bo funcionamento do clima do aula. Ocorre con gran frecuencia que ao neno táchaselle de vago, distraído e atribúese a estas características o seu mal funcionamento escolar, presionándolle para que traballe, atenda, e dalgún xeito menosprezándoo pola súa incapacidade para aprender.

Profundizando na detección dos nenos con problemas de dislexia, de acordo cos criterios da Asociación Británica de Dislexia e con outras fontes, os signos que poden ter (algúns deles, non necesariamente todos) os nenos segundo a idade serían os seguintes:
Nenos de Educación Infantil
*Historia Familiar de problemas disléxicos (pais, irmáns, outros familiares)
*Atraso en aprender a falar con claridade
*Confusións na pronuncia de palabras que se asemellan pola súa fonética
*Falta de habilidade para recordar o nome de series de cousas, por exemplo as cores
*Confusión no vocabulario que ten que ver coa orientación espacial
*Alternancia de días "bos" e "malos " no traballo escolar, sen razón aparente.
*Aptitude para a construción e os obxectos e xoguetes "técnicos" (maior habilidade manual que lingüística, que aparecerá tipicamente nas probas de intelixencia.), xogos de bloques, lego,
*Dificultade para aprender as rimas típicas do preescolar
*Dificultades coa palabras rimadas
*Dificultades coas secuencias
Nenos ata 9 anos
*Particular dificultade para aprender a ler e escribir
*Persistente tendencia a escribir os números en espello ou en dirección ou orientación inadecuada.
*Dificultade para distinguir a esquerda da dereita.
*Dificultade de aprender o alfabeto e as táboas de multiplicar e en xeral para reter secuencias, por exemplo os días da semana, os dedos da man, os meses do ano.
*Falta de atención e de concentración.
*Frustración, posible inicio de problemas de conduta.
Nenos entre 9 e 12 anos
*Continuos erros en lectura, lagoas en comprensión lectora.
*Forma estraña de escribir, por exemplo, con omisións de letras ou alteracións da orde das mesmas.
*Desorganización en casa e na escola.
*Dificultade para copiar coidadosamente na lousa e no caderno.
*Dificultade para seguir instrucións orais.
*Aumento da falta de autoconfianza e aumento da frustración.
*Problemas de comprensión da linguaxe oral e impreso.
*Problemas conductuales: impulsividad, curta marxe de atención , inmadurez.
Nenos de 12 anos en diante.
*Tendencia á escritura descoidada, desordenada, en ocasións incomprensible.
*Inconsistencias gramaticales e erros ortográficos, ás veces permanencia das omisións, alteracións e adicións da etapa anterior.
*Dificultade para planificar e para redactar relatos e composicións escritas en xeral.
*Tendencia a confundir as instrucións verbais e os números de teléfono.
*Gran dificultade para a aprendizaxe de linguas estranxeiras.
*Baixa auto-estima
*Dificultade na percepción da linguaxe, por exemplo en seguir instrucións .
*Baixa comprensión lectora.
*Aparición de condutas disruptivas ou de inhibición progresiva. Ás veces, depresión.
*Aversión á lectura e a escritura.

A iniciación do tratamento con suficiente precocidad adóitanse derivar resultados positivos e unha clara mellora no rendemento escolar. A maior ou menor efectividade vai depender de factores tales como a profundidade do trastorno, o nivel de motivación, inicial ou que se lle consiga inculcar, grao de implicación da familia e o profesorado, adecuado diagnóstico e tratamento, duración e seguimento do traballo... Hei de insistir na importancia da detección precoz destes problemas, antes de que xeren os problemas de personalidade a que aludimos.

Thomson recomenda o "sobreaprendizaje". Volver aprender a lectoescritura, pero adecuando o ritmo ás posibilidades do neno, traballando sempre co principio reitor da aprendizaxe sen erros, propiciando os éxitos desde o principio e a cada paso do traballo de sobreaprendizaje. Trátase de facer o reaprendizaje correcto das técnicas lecto-escritoras, facéndoas agradables e útiles para o neno, propiciando como digo o éxito, en lugar do fracaso que está afeito cultivar.
O papel máis importante que teñen que cumprir os pais de nenos disléxicos quizais sexa o de apoio emocional e social. O neno debe de saber que os seus pais comprenden a natureza dos seus problemas de aprendizaxe. Isto requirirá frecuentemente o ter que dar ao neno algún tipo de explicación acerca das súas dificultades disléxicas. A mensaxe importante que hai que comunicar é que todos os implicados saben que o neno non é estúpido e que quizá tivo que esforzarse moito máis no seu traballo para alcanzar o seu nivel actual de lectura e escritura.

Se queres ler o documento completo pica DISLEXIA

Se queres atopar libros sobre dislexia pica no logo

Se queres coñecer algún disléxico famoso pica en Albert Einstein

No hay comentarios:

Se algunha das fotografías, debuxos... que aparecen neste blog están suxeitas a dereitos de autor, póñanse en contacto con nós e serán retirados.